Trái phiếu là một loại chứng khoán có mức độ rủi ro thấp tuy nhiên lãi suất cao hơn gửi tiền tiết kiệm khá nhiều. Vì thế hiện nay có rất nhiều nhà đầu tư lựa chọn mua trái phiếu thay vì gửi tiết kiệm.
Bạn đang tìm hiểu và muốn đầu tư trái phiếu? Bạn muốn biết trái phiếu là gì? Bạn muốn biết đặc điểm và các loại trái phiếu có trên thị trường. Trong nội dung bài viết này Nguontaichinh.com sẽ chia sẻ đến các bạn các kiến thức căn bản nhất Trái phiếu là gì? Đặc điểm, phân loại trái phiếu, cùng theo dõi nhé!
Mục lục
Trái phiếu là gì?
Trước khi đầu tư bất cứ lĩnh vực nào bạn cũng cần phải hiểu rõ về nó. Và khi đầu tư trái phiếu cũng thế, bạn phải hiểu rõ bản chất trái phiếu là gì thì mới cân nhắc việc có nên đầu tư vào nó hay không.
Trái phiếu có tên tiếng Anh là Bonds, nó là một loại chứng khoán huy động vốn. Theo quy định nhà phát hành trái phiếu (người đi vay) phải trả cho nhà đầu tư (người cho vay) một khoản tiền cùng với một mức lãi suất cố định trong một thời gian xác định. Nhà phát hành trái phiếu có trách nhiệm phải hoàn trả khoản vay cho nhà đầu tư khi trái phiếu đáo hạn.
Đặc điểm của trái phiếu
Về bản chất, trái phiếu mang những đặc điểm sau:
- Nguồn lợi nhuận chính khi mua trái phiếu là tiền lãi. Đây là một khoản thu cố định, thường kỳ và không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của đơn vị phát hành trái phiếu.
- Trái phiếu là chứng khoán nợ, nhà phát hành có thể bị giải thể/phá sản thì phải có nghĩa vụ thanh toán cho nhà đầu tư nắm giữ trái phiếu trước rồi mới chia cho cổ đông của công ty.
- Cá nhân, doanh nghiệp, chính phủ đều có thể mua trái phiếu. Trái phiếu ghi danh thì ghi tên trái chủ, trái phiếu vô danh không có ghi tên trái chủ.
- Người mua trái phiếu gọi là trái chủ và họ không phải chịu bất cứ trách nhiệm nào về hiệu quả sử dụng vốn vay của nhà phát hành. Nhà phát hành phải thanh toán đầy đủ theo hợp đồng vay.
- Nhà phát hành trái phiếu có thể là doanh nghiệp, chính phủ, ngân hàng hoặc kho bạc nhà nước.
Các loại trái phiếu
Các loại trái phiếu hiện nay được phân loại theo các đặc điểm như người phát hành, lợi tức, hình thức, tính chất, mức độ đảm bảo thanh toán của trái phiếu,.. Dưới đây là các loại trái phiếu cụ thể:
Phân loại theo đơn vị phát hành
Phân loại theo người phát hành, trái phiếu sẽ có 3 loại:
- Trái phiếu doanh nghiệp: Đây là trái phiếu do các doanh nghiệp nhà nước, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần phát hành ra công chúng nhằm mục đích tăng vốn hoạt động. Trái phiếu doanh nghiệp có rất nhiều loại.
- Trái phiếu chính phủ: Đây là loại trái phiếu do chính phủ phát hành nhằm đáp ứng nhu cầu chi tiêu của chính phủ. Chính phủ phát hành trái phiếu nhằm mục đích huy động nguồn tiền nhàn rỗi từ người dân và các tổ chức kinh tế, xã hội. Trái phiếu chính phủ có uy tín cao và ít rủi ro nhất trên thị trường.
- Trái phiếu ngân hàng: Là trái phiếu do các tổ chức tài chính, ngân hàng phát hành nhằm tăng nguồn vốn hoạt động.
Phân loại theo lợi tức trái phiếu
Dựa vào lợi tức trái phiếu, người ta cũng phân trái phiếu thành 3 loại như sau:
- Trái phiếu lãi suất thả nổi (trái phiếu có lãi suất biến đổi): là loại trái phiếu mà lợi tức được trả trong các kỳ có sự khác nhau. Lãi suất có biến đổi được tính theo lãi suất tham chiếu của trái phiếu.
- Trái phiếu có lãi suất bằng không: Loại trái phiếu này người mua sẽ không được nhận lãi, nhưng nhà đầu tư được mua trái phiếu với mức giá thấp hơn so với mệnh giá của trái phiếu và được hoàn tiền bằng đúng mệnh giá trái phiếu khi nó đáo hạn.
- Trái phiếu có lãi suất cố định: Là loại trái phiếu có lãi suất được xác định dựa theo tỷ lệ % cố định theo mệnh giá.
Phân loại theo mức đảm bảo thanh toán
Dựa theo mức độ đảm bảo thanh toán của người phát hành, chúng ta có 2 loại trái phiếu chính:
- Trái phiếu đảm bảo: Là trái phiếu mà người phát hành có sử dụng một tài sản có giá trị làm vật bảo đảm cho việc hành trái phiếu. Trường hợp nhà phát hành không có khả năng thanh toán, trái chủ có quyền thu và bán tài sản đó để thu hồi tiền mà người phát hành còn nợ. Trái phiếu có đảm bảo có 2 loại là trái phiếu có tài sản cầm cố (bất động sản có giá trị lớn hơn trái phiếu phát hành) và trái phiếu bảo đảm bằng chứng khoán ký quỹ (đem ký quỹ số chứng khoán nhượng quyền để làm tài sản đảm bảo).
- Trái phiếu không đảm bảo: Là loại trái phiếu không có tài sản làm vật đảm bảo mà chỉ đảm bảo bằng uy tín của nhà phát hành.
Phân loại theo hình thức trái phiếu
- Trái phiếu ghi danh: Trái phiếu có ghi tên của người mua và trong sổ sách của người phát hành theo đặc điểm của trái phiếu.
- Trái phiếu vô danh: Trái phiếu không ghi tên người mua và trong sổ sách của người phát hành.
Phân loại theo tính chất trái phiếu
Dựa trên tính chất, chúng ta có thể phân trái phiếu thành 3 loại:
- Trái phiếu có quyền mua cổ phiếu: Trái phiếu này có kèm với phiếu cho phép trái chủ được quyền mua số lượng cổ phiếu nhất định của công ty phát hành.
- Trái phiếu có thể mua lại: Cho phép nhà phát hành có quyền mua lại một số hoặc toàn bộ trái phiếu trước khi đến hạn thanh toán.
- Trái phiếu có chuyển đổi: Trái phiếu của công ty cổ phần, cho phép trái chủ có quyền chuyển sang cổ phiếu của công ty và được quy định cụ thể về tỷ lệ, thời gian khi mua trái phiếu.
Cổ phiếu và trái phiếu có gì khác nhau?
Có 2 hình thức đầu tư chứng khoán phổ biến nhất là đầu tư cổ phiếu và trái phiếu. Có rất nhiều người nhầm lẫn giữa 2 loại chứng khoán này với nhau. Vậy cổ phiếu và trái phiếu có điểm gì khác nhau, cùng so sánh chi tiết trong bảng dưới đây:
| Đặc điểm | Trái phiếu | Cổ phiếu |
| Đơn vị phát hành | Công ty cổ phần, công ty TNHH, doanh nghiệp nhà nước, chính phủ, ngân hàng | Công ty cổ phần |
| Quyền lợi của nhà đầu tư | – Được trả lãi suất cố định vào thời gian xác định
– Không có quyền tham gia vào hoạt động của nhà phát hành trái phiếu |
– Là cổ đông của công ty, có quyền biểu quyết, ứng cử vào HĐQT cùng các quyền khác tùy vào loại cổ phần.
– Được chia lợi nhuận từ kết quả kinh doanh của công ty. – Có quyền tham gia vào việc quản lý, điều hành hoạt động của công ty. |
| Thời hạn sở hữu | Có thời hạn nhất định và được ghi cụ thể trong trái phiếu | Không có thời gian nào cụ thể |
| Thứ tự ưu tiên thanh toán khi công ty phát hành giải thể hoặc phá sản | Trái phiếu được ưu tiên thanh toán trước cổ phiếu | Được thanh toán sau cùng, sau khi đã thanh toán hết các nghĩa vụ khác. |
Có nên đầu tư trái phiếu không?
Có nên đầu tư trái phiếu hay không? Đây là một vấn đề nhiều người băn khoăn. Thực tế nên mua hay không nó sẽ phụ thuộc vào nhu cầu, mục đích của chính bạn.
Thực chất đầu tư trái phiếu là một hình thức cho vay tiền và thu lãi. Trái phiếu sẽ có mức lãi suất cao hơn so với gửi tiết kiệm ngân hàng.
Về độ an toàn, trái phiếu có mức độ an toàn cao hơn cổ phiếu, bạn sẽ nhận được tiền lãi mà không phụ thuộc vào hoạt động kinh doanh của công ty và khi công ty giải thể/phá sản, bạn sẽ được ưu tiên thanh toán trước.
Trái phiếu có tính thanh khoản cao, bạn có thể trao đổi mua bán trái phiếu cho một người hoặc tổ chức khác trong thời gian đầu tư mà không cần phải chờ đến khi đáo hạn hợp đồng.
Tùy theo nhu cầu, điều kiện và độ phù hợp bạn có thể lựa chọn hình thức đầu tư cổ phiếu, trái phiếu hoặc gửi tiết kiệm theo mong muốn của mình. Nếu bạn có tiền nhàn rỗi mà không có kinh nghiệm đầu tư thì trái phiếu là một sự lựa chọn cho bạn.
Trên đây Nguontaichinh.com đã chia sẻ với bạn chi tiết về Trái phiếu là gì? Đặc điểm và phân loại trái phiếu. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hình thức đầu tư trái phiếu. Nếu bạn có thắc mắc gì có thể liên hệ chúng tôi để được hỗ trợ tư vấn.
Chuyên viên tư vấn tài chính chứng khoán với hơn 7 năm kinh nghiệm. Mục tiêu chia sẻ kiến thức cùng mọi người tạo ra thu nhập ổn định trong tương lai.
