Chi phí cơ hội là một cụm từ khá phổ biến kể cả trong cuộc sống hằng này cũng như trong công việc kinh doanh. Nó giúp các nhà quản trị có hướng đi tốt nhất cho sự phát triển hay cơ hội đầu tư của doanh nghiệp.
Vậy chi phí cơ hội là gì và nó có ý nghĩa như thế nào? Liệu chi phí cơ hội có quan trọng không? Tại mục kiến thức kinh tế chúng mình sẽ giải đáp chi tiết, vậy nên các bạn hãy cùng Nguontaichinh.com theo dõi hết bài viết nhé!
Mục lục
Chi phí cơ hội là gì?
Chi phí cơ hội với tên gọi tiếng Anh là Opportunity Cost. Chi phí cơ hội là những khoản chi phí đại diện cho lợi ích tiềm năng mà một cá nhân hay doanh nghiệp đã bỏ lỡ khi không chọn phương án này mà lại chọn phương án khác.
Đây là khoản chi phí mà mọi người bắt buộc phải lựa chọn. Nghĩa là để đạt được lợi ích này chúng ta phải bỏ qua một lợi ích khác.
Chi phí cơ hội không nhất thiết phải là tiền hay tài sản mà nó còn được xác định ở tất cả các mặt giá trị của con người.
Ví dụ: Một người quyết định đầu tư 100 triệu vào thị trường chứng khoán thay vì cầm 100 triệu đó đem gửi vào ngân hàng để lấy lãi hàng tháng. Vậy chi phí cơ hội của người này là việc đầu tư 100 triệu vào thị trường chứng khoán và tiền lãi hàng tháng khi gửi tiền vào ngân hàng.
Ý nghĩa của chi phí cơ hội
Có thể nói chi phí cơ hội có vai trò, ý nghĩa quan trọng đối với doanh nghiệp nói riêng và trong cuộc sống nói chung.
Trong cuộc sống, chúng ta cũng từng đứng trước nhiều sự lựa chọn. Trong điều kiện có hạn về nguồn lực thì chi phí cơ hội yêu cầu chúng ta suy nghĩ thật kỹ về phương án đó.
Loại chi phí này giúp chúng ta so sánh những thứ được và mất. Giúp chúng ta biết cách sử dụng nguồn lực sao chi hiệu quả.
Đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, nếu tiếp tục tăng nguồn lực có hạn vào hoạt động nào đó sẽ dẫn đến kết quả phí cơ hội tăng lên một lượng tương đối với nguồn thu được đưa vào.
Tất cả doanh nghiệp đều muốn có hoạt động kinh doanh hiệu quả và có lợi nhuận cao. Vì vậy, họ thường sử dụng hết nguồn lực mà mình có. Tuy nhiên, sẽ không có nguồn lực nào là tồn tại mãi nên chi phí cơ hội sẽ là yếu tố giúp doanh nghiệp sử dụng nguồn lực một cách hợp lý và hiệu quả.
Những doanh nghiệp thông minh sẽ biết cách triển khai mọi thứ sao cho hiệu quả, đảm bảo lợi ích cho mình. Điều này cũng có nghĩa là họ đang tối thiểu hóa chi phí cơ hội.
Công thức tính chi phí cơ hội
Để xác định chi phí cơ hội chúng ta cần áp dụng theo công thức:
OC = FO – CO
Trong đó:
- OC là chi phí cơ hội
- FO lợi nhuận của phương án hấp dẫn nhất
- CO lợi nhuận của phương án được chọn
Ví dụ: Một nhà đầu tư X dự định sẽ đầu tư số tiền 300.000 USD và một dự án. Và nhà đầu tư này đang cân nhắc 1 trong 2 phương án sau:
Phương án 1: Đầu tư hết 300.000 USD vào thị trường chứng khoán với lợi nhuận ước tính khoản 12%/năm. Với phương án này nhà đầu tư X sẽ thu về 36.000 USD lợi nhuận.
Phương án 2: Đầu tư 200.000 USD vào các trang thiết bị sản xuất mới. Phương án này ước tính nhà đầu X thu về 10% lợi nhuận tức 30.000 USD.
Nếu nhà đầu tư X chọn phương án 2 chúng ta được phép tính:
OC = FO – CO = 36.000 – 30.000 = 6000 USD
Ưu và nhược điểm của chi phí cơ hội
Việc phân tích điểm được và mất của chi phí cơ hội giúp ta thấy được những giá trị mà chúng ta có được cũng như mất đi khi đưa ra một quyết định nào đó trong cuộc sống. Việc này giúp chúng ta đưa ra được những quyết định đúng đắn mang giá trị về lợi nhuận lâu dài.
Ưu điểm
- Nhìn thấy được cơ hội đã mất đi: Việc biết được những giá trị mà mình đã bỏ lỡ khi quyết định lựa chọn phương án khác sẽ giúp ta cẩn thận, bình tĩnh hơn trong việc đưa ra quyết định nào đó.
- Giá trị tương đối của chi phí cơ hội: Đối với việc phân tích chi phí cơ hội, doanh nghiệp có thể so sánh lợi ích và giá trị của mỗi phương án lựa chọn. Việc này sẽ giúp bạn dễ dàng đưa ra những quyết định mang lại giá trị tốt nhất cho công ty, doanh nghiệp, tổ chức.
Nhược điểm
- Tốn nhiều thời gian để tính toán: Tất nhiên việc cân nhắc các sự lựa chọn sẽ tốn nhiều thời gian để đưa ra một quyết định. Tuy nhiên, không phải lúc nào chúng ta cũng có thời gian để đánh giá các lựa chọn. Việc chậm trễ đôi khi sẽ khiến bạn đánh mất đi nhiều cơ hội khác. Vì vậy bạn cần đưa ra quyết định nhanh chóng và quyết đoán.
- Không hạch toán: Chi phí cơ hội là những khoản phí vô hình giúp doanh nghiệp so sánh các sự lựa chọn để đưa ra quyết định. Vì thế khoản chi phí này không được hạch toán vào trong tài khoản kế toán của công ty. Đây chính là nhược điểm lớn nhất của chi phí cơ hội.
Điểm khác biệt giữa chi phí cơ hội và chi phí chìm
Chi phí chìm hay còn gọi là Sunk Cost là một trong các khoản chi phí của doanh nghiệp. Hiểu đơn giản là chi phí mà doanh nghiệp bỏ ra và không thể lấy lại.
Ví dụ: Bạn mua một chiếc áo trên mạng với giá 300.000đ. Tuy nhiên khi nhận hàng bạn lại không nhận đúng chiếc áo mà mình đã đặt. Bạn sẽ có 2 sự lựa chọn là bạn vẫn mặc chiếc áo đó vì tiếc tiền và bỏ đi chiếc áo vì không phù hợp.
Số tiền 300.000đ bạn bỏ ra để mua chiếc áo đó gọi là chi phí chìm. Đây là khoản tiền mà bạn không thể lấy lại được dù có chọn phương án nào trong 2 phương án đó đi nữa.
Chi phí cơ hội và chi phí chìm đều là những nhân tố có ảnh hưởng lớn đến quyết định đầu tư của doanh nghiệp. Tuy nhiên, xét về bản chất thì cả 2 lại có những điểm khác biệt như sau:
- Bản chất
Chi phí cơ hội là khoản lợi ích mà doanh nghiệp mất đi khi chọn phương án khác. Bên cạnh đó đây là khoản chi phí vô hình.
Chi phí chìm là những khoản thực chi và doanh nghiệp không thể thu hồi lại được dù có chọn phương án nào đi nữa.
- Ảnh hưởng đến quyết định đầu tư
Khi đưa ra quyết định đầu tư người ta thường tính đến chi phí cơ hội. Còn với chi phí chìm thường bị loại bỏ bởi đây là khoản phí không thể thu hồi.
Ở bài viết này, Nguontaichinh.com đã giải đáp chi phí cơ hội là gì và những ý nghĩa, ưu nhược điểm của chi phí này. Hy vọng các bạn sẽ có thể tiếp nhận và áp dụng hiệu quả trong công việc của mình. Tìm hiểu thêm nhiều khoản chi phí khác như chi phí sử dụng vốn, chi phí vốn chủ sở hữu, chi phí vốn,.. Các bạn có thắc mắc có thể gửi tin nhắn hoặc liên hệ với chúng mình để giải đáp nhé.
Chuyên viên tư vấn tài chính chứng khoán với hơn 7 năm kinh nghiệm. Mục tiêu chia sẻ kiến thức cùng mọi người tạo ra thu nhập ổn định trong tương lai.
