Tỷ suất cổ tức là gì? Cách tính tỷ lệ chi trả cổ tức

Phạm Thùy Phương 19/07/2022 362 Views

Tỷ suất cổ tức là một thuật ngữ mà khi các bạn tham gia vào lĩnh vực chứng khoán thường xuyên bắt gặp. Hiểu rõ và áp dụng khái niệm về “Tỷ suất cổ tức” hay tỷ lệ cổ tức” sẽ giúp ích cho các bạn đang muốn đầu tư vào cổ phiếu.

Bài viết dưới đây Nguontaichinh.com sẽ đi sâu và giải thích những câu hỏi, các vấn đề liên quan đến tỷ số cổ tức và cách tính tỷ lệ cổ tức. Các bạn là những người đam mê kinh doanh, yêu thích việc đầu tư thì không thể bỏ qua bài viết bổ ích này đâu nhé.

Cổ tức là gì?

Cổ tức là gì?
Cổ tức là gì?

Đầu tiên chúng ta sẽ tìm hiểu cổ tức là gì? Có thể các bạn đã hoặc chưa biết cổ tức là một khái niệm rất quen thuộc trong một công ty cổ phần. Có thể hiểu theo cách đơn giản cổ tức chính là khoản lợi nhuận ròng được trả cho mỗi cổ phần bằng tiền mặt hoặc các loại tài sản khác. 

Khoảng lợi nhuận ròng ở đây được xem là khoản tiền chênh lệch giữa tổng doanh thu bán được đã trừ đi các khoản chi phí bao gồm thuế. Tóm lại thì lợi nhuận ròng được xem như tiền lãi của doanh nghiệp sau khi đã đóng thuế.

Chỉ số DPS

Chỉ số DPS trong chứng khoán
Chỉ số DPS trong chứng khoán

Tham gia thị trường chứng khoán và bạn không biết đến chỉ số DPS là một thiếu sót lớn. Hãy để chúng mình giới thiệu đến các bạn khái niệm của chỉ số DPS và cách tính như thế nào nhé.

Chỉ số DPS là gì?

Chỉ số DPS hay còn được gọi là cổ tức trên mỗi cổ phiếu, nói một cách dễ hiểu hơn là một phần nhỏ thu nhập của cổ đông công ty sẽ được trả bằng tiền mặt. Phần còn lại sẽ được đem đi đầu tư để tiếp tục duy trì và mở rộng hoạt động của công ty. Hiện nay bình thường các công ty sẽ không chia hết cổ tức cho cổ đông bởi vì còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như lợi nhuận và nhu cầu mở rộng của từng công ty. 

Cách tính chỉ số DPS

P’=P+ (Pa . a) – C1 + a + b

Theo như công thức ta có

  • P’: Giá cổ phiếu sau khi hành động quyền (gồm cổ tức bằng tiền mặt, cổ phiếu thưởng và cổ phiếu phát hành thêm)
  • P: Giá cổ phiếu trước khi thực hiện quyền
  • Pa: Giá cổ phiếu được phát hành thêm dành cho quyền mua ưu đãi
  • a: Tỉ Lệ cổ phiếu phát hành thêm được dùng cho quyền mua mua ưu đãi, công ty tính theo %
  • b: Tỉ lệ chia cổ phiếu thưởng, trả cổ tức bằng cổ phiếu, công ty tính theo %
  • C: Cổ tức bằng tiền

Tỷ suất cổ tức là gì?

Tỷ suất cổ tức
Tỷ suất cổ tức là gì?

Ở phần này chúng ta có 2 phần cần nắm rõ chính là khái niệm và công thức tính tỷ suất cổ tức. Về phần khái niệm tỷ suất cổ tức được dùng để đo lường mức lợi nhuận mà bạn có thể nhận được từ cổ tức. Mặc dù đây chỉ là chi phí lợi tức được dự đoán khi mua cổ phiếu ở thời điểm hiện tại.

Tỷ suất cổ tức được hiển thị và biểu thị dưới dạng phần trăm, trong tiếng Anh tỷ suất cổ tức có tên là: “Dividend yields”. Sau đây là công thức tính:

Tỷ suất cổ tức = Cổ tức hằng năm / giá mỗi cổ phiếu

Tỷ lệ chia cổ tức là gì?

Là tổng số cổ tức được chi trả cho cổ đông được so với lợi nhuận ròng của công ty. Tỷ lệ cổ tức được biểu thị dưới dạng phần trăm, sau khi trừ thuế và cổ tức, số tiền chưa trả cho các nhà đầu tư sẽ được công ty đem đi để trả nợ hoặc dùng nó vào kế hoạch tái đầu tư vào các hoạt động kinh doanh.

Bên cạnh đó cũng sẽ có một số công ty trả hết tất cả lợi nhuận ròng cho các cổ đông, số khác thì chỉ trả một phần lợi nhuận. Thông thường các công ty sẽ trả lợi nhuận cho các cổ đông dưới dạng cổ tức và phần còn lại sẽ đem đi đầu tư vào việc khác.

Phân biệt cổ tức và tỷ suất cổ tức

Có một sự khác biệt giữa cổ tức và tỷ số cổ tức mà bạn có thể nhận ra là:

  • Cổ tức chính là lợi nhuận được trả cho người nắm quyền sử hữu cổ phần trong một công ty.
  • Tỷ suất cổ tức (lợi tức cổ tức) là số cổ tức mà công ty sẽ phải trả theo tỷ lệ với giá cổ phiếu.

Cách tính tỷ lệ chi trả cổ tức

Cách tính tỷ lệ chi trả cổ tức
Cách tính tỷ lệ chi trả cổ tức

Hiện nay có 2 cách tính tỷ lệ chi trả cổ tức đó là tính tỷ lệ bằng công thức và tính tỷ lệ bằng Excel. Các bạn có thể chọn cách tính tùy thuộc vào nhu cầu của cá nhân.

Tính cổ tức trên mỗi cổ phiếu bằng công thức

Tỷ lệ cổ tức có thể được tính bằng cổ tức hằng năm trên mỗi cổ phiếu sau đó chia cho lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu. Tóm lại tỷ lệ chia cổ tức sẽ bằng cổ tức đã trả đem chia cho lợi nhuận ròng.

Chúng ta sẽ có một công thức: Tỷ lệ cổ tức = Cổ tức đã trả / Lợi nhuận ròng

Ngoài ra cũng có công thức khác mà bạn có thể xem qua:

Tỷ lệ chi trả cổ tức = 1 – Tỷ lệ duy trì

Trong đó tỷ lệ duy trì = (EPS – DPS)/EPS. EPS là đơn vị biểu thị cho lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu và DPS là biểu thị cổ tức trên mỗi cổ phiếu.

Tính cổ tức bằng Microsoft Excel

Để tính cổ tức bằng Excel thì bạn cần phải có 2 thông số:

  • Đầu tiên đó là tổng số cổ tức trong một khoảng thời gian nhất định
  • Thứ hai đó là số cổ phiếu đang được lưu hành

Để cho các bạn có thể dễ dàng hình dung hơn mình xin được cung cấp một ví dụ là bạn đã đầu tư 5 triệu đô la cổ tức vào một công ty và đang có 5 triệu cổ phiếu đang được lưu hành. Trong Excel bạn sẽ nhập “Cổ tức cho mỗi cổ phiếu” vào ô A1, sau đó nhập “=5000000/5000000” vào ô B1 tức là mỗi cổ phiếu trong tay bạn sẽ trị giá 1 đô la.

Nếu công ty không công bố EPS, bạn phải tính lợi nhuận mà mình thu được trên mỗi cổ phiếu. Nhập tiếp cú pháp “Lợi nhuận cổ phiếu” vào ô A2, giả sử công ty có thu nhập ròng trên 50 triệu đô vào năm ngoái để tính lợi nhuận ta nhập (thu nhập ròng – cổ tức trên cổ phiếu ưu đãi)/(cổ phiếu lưu hành). Cụ thể bạn sẽ nhập “=(5000000 – 5000000) / 5000000)” vào ô B2 và suy ra ta đã có lợi nhuận là 9 đô.

Bước cuối cùng là tỷ lệ chi trả cổ tức, bạn sẽ nhập “Tỷ lệ chi trả cổ tức” vào ô A3 sau đó nhập “= B1/B2” vào ô B3 ta sẽ ra kết quả là 11,11%, tuy nhiên đây chỉ là con số ước lượng vì trên thực tế còn phải phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác.

Ví dụ thực tế về tỷ lệ chia cổ tức

Một ví dụ điển hình về một công ty nổi tiếng trên toàn thế giới đó là công ty Walt Disney. Cụ thể vào ngày 29/11/2017 họ đã công bố cổ tức tiền mặt bán niên trên mỗi cổ phiếu của các cổ đông lớn nhất ngày 11/12/2017 là 0.84 đô và số tiền cổ tức này sẽ được trả vào ngày 11/01/2018. Cho đến ngày 30/09/2017, EPS của công ty là 5,73 đô.

Qua đó chúng ta sẽ có tỷ lệ chi trả cổ tức là (0,84$ / 5,73$) =  0,1466 = 14,66%. Như vậy nhà chuột Disney sẽ phải trải cho các nhà đầu tư chứng khoán mức cổ tức là 14,66% và giữ lại 85,34%.

Cách chia cổ tức của các doanh nghiệp

Cách chia tỷ lệ chi trả cổ tức
Cách chia tỷ lệ chi trả cổ tức

Chắc hẳn đây cũng là câu hỏi của khá nhiều người rằng các doanh nghiệp sẽ chia cổ tức như thế nào. Sẽ có 3 hình thức được công ty áp dụng để chia cổ tức cho các cổ đông: trả bằng tiền mặt, mua lại cổ phiếu và trả bằng cổ phiếu.

Chia cổ tức bằng tiền mặt

Nếu có một doanh nghiệp quyết định trả cổ tức bằng tiền mặt, họ sẽ chuyển thẳng tiền mặt vào tài khoản chứng khoán của cổ đông công ty. Công thức dùng để tính tiền cổ tức là: “Tiền cổ tức = Số cổ phiếu x 10.000 VNĐ x Tỷ lệ chi trả cổ tức”.

Có lẽ mọi người sẽ thắc mắc tại sao không phải là một số tiền lớn hoặc nhỏ hơn 10.000 VND. Bởi lẽ tại thị trường chứng khoán Việt Nam đã niêm yết 1 cổ phiếu là 10.000 VND.

Chia cổ tức bằng cách mua lại cổ phiếu

Một hình thức khác bên cạnh việc chia cổ tức bằng tiền mặt cũng sẽ có công ty chọn cách chia cổ tức bằng việc mua lại cổ phiếu của cổ đông. Công ty sẽ mua cổ phiếu với giá cao hơn so với thị trường để các cổ đông có thể dư một khoản tiền do ăn chênh lệch. Đây là hình thức ít được các công ty áp dụng bởi nó thường chỉ được sử dụng khi giá cổ phiếu đang giảm.

Chia cổ tức bằng cổ phiếu

Đây là cách cuối cùng và cũng đi ngược lại với 2 cách trên đó là công ty sẽ phát hành thêm cổ phiếu và các cổ đông sẽ nhận được 1 lượng cổ phiếu tương ứng với tỷ lệ cổ phiếu đang nắm giữ. Nhìn qua thì hình thức này cũng không làm thay đổi vốn chủ sở hữu hay làm thay đổi tỷ lệ nắm giữ cổ phần của các cổ đông. 

Ý nghĩa tỷ lệ chia cổ tức

Ý nghĩa của tỷ lệ chia cổ tức
Ý nghĩa của tỷ lệ chia cổ tức

Có thể nói ý nghĩa của tỷ lệ chia cổ tức cũng rất quan trọng, nếu bạn là cổ đông bạn sẽ nắm bắt được tình hình phát triển của công ty và một vài vấn đề liên quan khác. Đối với một công ty đang trong giai đoạn mới bắt đầu sẽ có tỷ lệ chia cổ tức thấp do muốn nhận về toàn bộ lợi nhuận để mở rộng thêm quy mô và phát triển các dự án khác. 

Ngược lại các công ty đã qua thời kỳ khởi nghiệp và đang phát triển lớn mạnh sẽ chi trả tỷ lệ cổ tức khá cao cho các nhà đầu tư. Ví dụ như một công ty lớn như Apple đã bắt đầu việc chi trả lại cổ tức vào năm 2012 và công ty đã thu được một nguồn lợi nhuận cực kỳ nhiều và trở thành một ông lớn trong thị trường quốc tế.

Qua bài viết này chắc hẳn các bạn đã nắm bắt được phần nào những kiến thức liên quan đến tỷ suất cổ tức và cách tính tỷ lệ chi trả cổ tức. Hy vọng mọi người có thể áp dụng thành công những kiến thức này và có được nhiều thành tựu nhất định nhé. Nếu bạn muốn bổ sung thêm kiến thức cơ bản về cổ phiếu hãy ghé qua trang Nguontaichinh.com để đọc thêm nhé. Hoặc bạn có thể liên hệ trực tiếp với chúng mình để được tư vấn cũng như giải đáp các thắc mắc nhé.

Tác giả

Chuyên viên tư vấn tài chính chứng khoán với hơn 7 năm kinh nghiệm. Mục tiêu chia sẻ kiến thức cùng mọi người tạo ra thu nhập ổn định trong tương lai.

Chia sẻ bài viết:
0 0 đánh giá
Đánh giá bài viết
guest
0 Góp ý
Phản hồi nội tuyến
Xem tất cả bình luận
0
Rất thích suy nghĩ của bạn, hãy bình luận.x