Đầu tư vào trái phiếu cũng có thể gọi là một phương án đầu tư có tiềm năng. Đối với thị trường thế giới thì đầu tư trái phiếu vẫn là hình thức đầu tư rất phổ biến. Nhưng ở Việt Nam các nhà đầu tư vẫn còn có chút lạ lẫm với hình thức đầu tư trái phiếu. Hiện nay có rất nhiều loại trái phiếu, nên để đảm bảo việc đầu tư thuận lợi và sinh lợi nhuận cao thì bạn cần phải nắm rõ.
Cùng tìm hiểu về thị trường trái phiếu và những đặc điểm của thị trường này. Bài viết này sẽ là câu trả lời giải đáp những khuất mắc của bạn về thị trường trái phiếu. Hãy cùng đồng hành với Nguontaichinh.com đi vào tìm hiểu ngay bây giờ thôi.
Mục lục
Thị trường trái phiếu là gì?
Thị trường trái phiếu được biết đến là nơi sẽ diễn ra các hoạt động giao dịch mua bán trái phiếu của các nhà đầu tư, tổ chức phát hành và các trung gian môi giới. Đây cũng là nơi các tổ chức phát hành công cụ nợ – trái phiếu để thực hiện việc huy động vốn cho hoạt động kinh doanh của mình.
Người nắm giữ trái phiếu sẽ được gọi là trái chủ, phía bên phát hành trái phiếu sẽ có trách nhiệm trả lãi cho trái chủ cùng toàn bộ số vốn vào thời điểm đáo hạn. Thị trường trái phiếu có nhiều loại phù hợp với từng đặc điểm, chức năng của nó. Các nhà đầu tư có thể lựa chọn và sở hữu trái phiếu phù hợp với mình.
Đặc điểm của thị trường trái phiếu
Như đã chia sẻ ngay từ đầu, trái phiếu xác định nghĩa vụ nợ của tổ chức phát hành đối với người nắm giữ trái phiếu. Để hiểu rõ hơn chúng ta sẽ đi tìm hiểu đặc điểm và phân loại các trái phiếu.
Đặc điểm trái phiếu
- Trái phiếu có kỳ hạn: Mỗi một trái phiếu khi được phát hành điều có quy định kỳ hạn cụ thể. Đối với trái phiếu có thời gian ngắn hạn là từ 1 đến 5 năm, trung hạn là từ 5 đến 12 năm và dài hạn là từ 12 đến 30 năm. Vì vậy việc thanh toán lãi sẽ khác nhau có thể được chia thành 3 tháng, 6 tháng hoặc 12 tháng. Tại thời điểm đáo hạn, bên công ty phát hành sẽ tiến hành trả lại toàn bộ số tiền mà các nhà đầu tư đã bỏ ra để đầu tư trái phiếu cùng với khoản tiền lãi được tính theo lãi suất xác định.
- Trái phiếu có mệnh giá niêm yết là 100.000 VND và bội số của 100.000 VND nếu là trái phiếu được phát hành tại thị trường Việt Nam. Một điều nữa là giá trái phiếu sẽ tỷ lệ nghịch với lãi sự thay đổi lãi sự thay đổi lãi suất trên thị trường. Về mặt lợi ích của trái chủ sẽ nhận được mức lợi tức cố định đối với các trái phiếu đã được quy định trước mức lãi suất áp dụng trên trái phiếu.
- Trái chủ được ưu tiên thanh toán tài sản nếu công ty phát hành chẳng may bị phá sản. Tuy nhiên khác với cổ phiếu thì trái chủ không có quyền biểu quyết và các tác động đến quyết định của công ty.
Các loại trái phiếu
Hiện nay có nhiều cách để phân loại trái phiếu, cụ thể:
- Dựa vào người phát hành: Trái phiếu chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp, trái phiếu ngân hàng và các tổ chức tài chính khác.
- Dựa theo hình thức của trái phiếu: Trái phiếu vô danh, trái phiếu ghi danh.
- Dựa theo tính chất của trái phiếu: Trái phiếu có thể chuyển đổi, trái phiếu được phép chuyển đổi thành cổ phiếu và trái phiếu có thể mua lại.
- Dựa theo lợi tức: Trái phiếu có lãi suất cố định, trái phiếu có lãi suất bằng 0 và trái phiếu có lãi suất thả nổi.
- Dựa vào độ đảm bảo thanh toán: Trái phiếu đảm bảo và trái phiếu không đảm bảo.
Như các bạn đã thấy các trái phiếu được chia thành nhiều loại với những đặc điểm khác nhau và quyền lợi đối với trái chủ cũng hoàn toàn không giống nhau. Việc phân loại như vậy sẽ làm cho các nhà đầu tư dễ dàng hình dung hơn về trái phiếu. Bên cạnh đó cũng nắm được những tính chất quan trọng để đạt hiệu quả cao hơn trong quá trình đầu tư trái phiếu.
Các loại thị trường trái phiếu
Các bạn cần biết đến 5 thị trường trái phiếu mà chúng mình sẽ liệt kê và làm rõ ngay sau đây.
Thị trường trái phiếu chính phủ
Đối với thị trường trái phiếu chính phủ được xem là thị trường mấu chốt trên thị trường trái phiếu. Đây là nơi để dành cho những hoạt động huy động nguồn vốn để bù đắp những khoản thâm hụt trong ngân sách Nhà nước. Thị trường trái phiếu chính phủ được xem là thị trường chuẩn nhất cho thị trường trường tài chính.
Những trái phiếu trong thị trường này được phát hành để huy động vốn cho ngân sách Nhà nước, ngoài ra đây còn là nơi chính phủ thực hiện các biện pháp quản lý lượng tiền có trên thị trường nhằm chống lại tình trạng lạm phát. Đại diện phát hành trái phiếu chính là Bộ tài chính, sau khi đã ra quyết định, Kho bạc Nhà nước sẽ công bố kế hoạch phát hành trái phiếu chính phủ với công chúng. Những thông tin sẽ là khối lượng trái phiếu phát hành dự kiến, kỳ hạn, lãi suất,.. với những thông tin được cung cấp sẽ giúp các nhà đầu tư sẽ có thể chủ động nguồn vốn để tham gia vào các đợt phát hành.
Trái phiếu chính phủ sẽ được phát hành với phương thức đấu thầu, bảo lãnh hoặc bán lẻ. Tính đến hiện nay các chứng khoán sẽ được đăng ký, lưu ký và niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội và phát hành theo hình thức đấu thầu là chính. Với những người tham gia và mua trái phiếu chính phủ, hằng năm Bộ tài chính sẽ tiến hành kiểm tra về tình hình tài chính của doanh nghiệp, cùng với những hoạt động vào thị trường sơ cấp và thứ cấp.
Thị trường trái phiếu chính phủ bảo lãnh
Thị trường trái phiếu chính phủ bảo lãnh là thị trường dành riêng cho những đối tượng thuộc diện bảo lãnh dựa theo quy định của chính phủ. Những đối tượng này có thể là doanh nghiệp, ngân hàng, các tổ chức tài chính hoặc tổ chức tín dụng,.. Chính vì vậy việc phát hành trái phiếu sẽ huy động vốn để thực hiện các chương trình tín dụng theo mục tiêu của Nhà nước.
Trái phiếu chính phủ bảo lãnh cũng được phát hành theo hình thức đấu thầu, bảo lãnh, đại lý hoặc bán lẻ.
Thị trường trái phiếu chính quyền địa phương
Thị trường này sẽ phát hành trái phiếu để huy động nguồn vốn tại địa phương để dùng cho các phương án đầu tư, chương trình, các dự án thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách địa phương. Đặc điểm của trái phiếu chính quyền địa phương đó sẽ được đăng ký và niêm yết tại sở giao dịch trước khi được phát hành. Và sau đó sẽ tiến hành công bố ra thị trường với hình thức đấu thầu, đại lý phát hành hoặc bảo lãnh.
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp là nơi để các doanh nghiệp có thể huy động nguồn vốn cho các hoạt động kinh doanh, mở rộng sản xuất, phát triển đầu tư. Theo đó sẽ được chia thành các thị trường:
- Thị trường sơ cấp: Giao dịch được thực hiện với các chứng khoán mới phát hành để tạo nguồn vốn quan trọng cho tổ chức phát hành trái phiếu. Được biết đến là nơi tập trung nguồn vốn trong thị trường và nâng cao hiệu quả hoạt động của nền kinh tế.
- Thị trường thứ cấp: Nơi diễn ra các giao dịch trao đổi, mua và bán các chứng khoán đã được phát hành trên thị trường sơ cấp. Sẽ không tạo nguồn vốn cho tổ chức phát hành và thực hiện các giao dịch giữa các nhà đầu tư. Một điểm mà bạn cần biết là bạn có thể nhượng quyền sở hữu trái phiếu cho người khác tại thị trường này.
Trái phiếu của doanh nghiệp sẽ được phát hành riêng lẻ với mục đích huy động nguồn vốn đầu tư cho các chương trình, dự án hoặc gia tăng quy mô vốn hoạt động của doanh nghiệp. Đôi lúc nó còn giúp tái tạo cơ cấu nợ của tổ chức phát hành.
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ phát hành trái phiếu thông qua các phương thức đấu thầu, bảo lãnh và bán lẻ (được áp dụng trong trường hợp tổ chức tín dụng thực hiện phát hành).
Thị trường trái phiếu quốc tế
Thị trường trái phiếu quốc tế là nơi thực hiện các giao dịch mua và bán trái phiếu vượt qua khỏi lãnh thổ của một quốc gia. Với thị trường này bên phát hành và bán trái phiếu chính là các công ty hoặc Chính phủ của quốc gia. Đối tượng mua trái phiếu này sẽ là các quỹ, ngân hàng có quy mô vừa và lớn, ngân hàng trung ương, các cá nhân,..
Đây được xem là nơi bổ sung thêm nguồn lực tài chính trung và dài hạn cho các doanh nghiệp nói riêng cũng như là nền kinh tế nói chung, bên cạnh đó nó còn thúc đẩy sự tăng trưởng của một đất nước. Đặc biệt nó còn tác động hình thành và phát triển hệ thống thị trường quốc tế.
So sánh thị trường trái phiếu và các thị trường khác
Như các bạn có thể thấy rằng thị trường trái phiếu là một thị trường hết sức sôi động với sự tham gia của nhiều chủ thể kinh tế. Các nhà đầu tư cũng trở nên ưa chuộng và yêu thích trái phiếu hơn bởi vì độ an toàn và mức độ sinh lời của nó. Với nhiều loại trái phiếu như vậy bạn có thể tự chọn cho bản thân những trái phiếu có tiềm năng nhất để đầu tư.
Nếu đặt thị trường cổ phiếu và thị trường trái phiếu lên bàn cân thì thị trường trái phiếu vẫn nhỉnh do được khá nhiều nhà đầu tư ưa chuộng. Tuy vậy để tối đa hóa lợi nhuận các nhà đầu tư có thể đầu tư vào nhiều doanh mục khác nhau. Bạn có thể tham gia vào những thị trường mà mình đánh giá nó có tiềm năng phát triển rộng mở hoặc những thị trường có mức rủi ro có thể chấp nhận được.
Tóm lại chúng ta không thể nhận xét rằng thị trường này sẽ tốt hơn thị trường kia, bởi vì trên mỗi thị trường các sản phẩm đều có hai mặt ưu và nhược điểm.
Có nên tham gia vào thị trường trái phiếu không?
Nếu bạn là các nhà đầu tư mới chưa có nhiều sự trải nghiệm về thị trường chứng khoán có thể đầu tư vào trái phiếu. Bởi đầu tư vào trái phiếu sẽ mang lại sự an toàn nhưng đảm bảo bạn vẫn có thể sinh lời từ nguồn vốn bạn đã bỏ ra. Nhưng chắc chắn có một vấn đề, nó sẽ khiến bạn khá đau đầu đó là chọn công ty phát hành để mua trái phiếu bởi vì bạn chưa có kinh nghiệm đánh giá nghiên cứu về tài chính của doanh nghiệp.
Thị trường trái phiếu là nơi đáng để các bạn đầu tư bởi bạn sẽ có nguồn thu nhập dài hạn. Từ đó bạn sẽ có thời gian để nghiên cứu, tìm hiểu kỹ hơn về trái phiếu cũng như các cách đầu tư khác. Nếu bạn là một nhà đầu tư chuyên nghiệp chắc chắn không thể bỏ qua trái phiếu, nó sẽ giúp bạn giảm bớt gánh nặng rủi ro và làm đa dạng hóa danh mục đầu tư, tạo thêm cho bản thân thu nhập.
Bên cạnh trái phiếu bạn cũng nên làm quen với hình thức đầu tư cũng được nhiều nhà đầu tư tham gia đó là đầu tư vào cổ phiếu. Bạn sẽ nhận được phần cổ tức nếu như công ty làm ăn thuận lợi và tăng trưởng tốt. Dĩ nhiên không có cách đầu tư nào lại không mang đến rủi ro cho người chơi, vì vậy kiến thức là hành trang không thể thiếu nếu bạn muốn nhanh chóng làm giàu.
Trên đây Nguontaichinh.com vừa mang lại những thông tin, kiến thức có liên quan đến thị trường trái phiếu và những đặc điểm của thị trường này. Việc đa dạng hóa danh mục đầu tư là điều cần thiết, trong đó đầu tư vào trái phiếu chính là cách an toàn nhưng đảm bảo vẫn mang lại cho bạn nguồn thu nhập ổn định. Nếu còn những thắc mắc hay những câu hỏi về chủ đề trái phiếu hoặc những vấn đề liên quan các bạn có thể liên hệ với chúng mình.
Chuyên viên tư vấn tài chính chứng khoán với hơn 7 năm kinh nghiệm. Mục tiêu chia sẻ kiến thức cùng mọi người tạo ra thu nhập ổn định trong tương lai.
